Besinlerin yeterli miktarda alinarak vücutta kullanilmasi gerekmektedir. Gerekli besinlerin herhangi biri alinmadiginda veya gereginden az yada çok alindiginda, büyüme ve gelisme engelleniyor, saglikta bozulmalar basliyor.

Vücudun büyüme ve gelismesi, verimli çalismasi, dis etkenlere ve hastaliklara karsi dirençli olabilmesi için dengeli ve yeterli beslenmeye dikkat edilmesi gerekiyor.

Vücudun büyümesi, dokularin yenilenmesi ve çalismasi için gerekli olan besinlerin herbirinin yeterli düzeyde alinmasi ve vücutta uygun sekilde kullanilmasi, yeterli ve dengeli beslenme anlamina gelmektedir.

Besinler vücudun ihtiyaç duydugu oranda alinmazsa, gerekli enerji olusmadigi ve vücut dokulari yapilandirilamadigindan, yetersiz beslenme ortaya çikiyor.

Saglikli beslenme için dikkat edilmesi gereken 12 adim :

1 -Günlük olarak tüketilen besinlerin çok çesitli olmasi gereklidir. Besinlerin büyük kisminin hayvansal gidalar yerine bitkisel gidalardan seçilmesi gerekmektedir. Günde; sabah-ögle ve aksam olmak üzere 3 ögün yenilmeli. Ögün atlamamaya özen gösterilmeli. Daha çok dogal ve taze besinler tercih edilmeli.

2 -Günlük beslenme programinda bulgur, misir, pirinç, makarna gibi ekmek ve tahil grubu gidalarin bulunmasina dikkat edilmeli. Günlük enerji ihtiyacinin en az yüzde 55'i karbonhidratlardan saglanmasi gerekir.

3 -Günde 5-7 porsiyon taze sebze ve meyve yenilmesi gerekmekte. Sebze ve meyveler vücudumuzun vitamin, mineral ve posa gereksinimlerini karsilamakta. Posa özellikle bagirsak hareketlerini düzenler, kan sekeri ve kolestrol seviyelerinin düsmesine yardimci olur.

4 -Her gün orta seviyede fiziksel egzersiz yapilarak, vücut agirligi tavsiye edilen sinirda kalmasina dikkat edilmeli. Düzenli olarak yürüyüsler yapilmali. Yeterli ve dengeli beslenme ile birlikte düzenli yapilan fiziksel aktivite, kalp ve solunum fonksiyonlarini düzenler, osteoporozu önler.

5 -Günlük alinan yag miktarindan gelecek enerji miktari toplam enerjinin yüzde 30'unu geçmemesine dikkat edilmeli. Yemeklerde hayvansal yaglar yerine, zeytinyagi, ayçiçek yagi, misirözü gibi sivi yaglar kullanilmali. Yemekler hazirlanirken haslama, izgara ve firinda pisirme gibi yöntemler uygulanmali. Kizartmalardan ve kavurmalardan uzaklasilmali. Etli olarak pisirilen yemeklere ayrica yag konulmamali.

6 -Sucuk, salam, sosis gibi yagli et ve et ürünlerinin yerine; balik, tavuk, hindi eti veya kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kurubaklagiller tercih etmelisiniz.

7 -Yagsiz veya az yagli süt ve süt ürünleri tercih edin.

8 -Az sekerli gidalari tercih edin. Tatlilarin ve sekerli içeceklerin tüketimini azaltin.

9 -Günlük tuz tüketimi, ortalama 1 çay kasigi olmali. Salamura, konserve, zeytin ve tursu gibi tuzlu besinlerin tüketimini azaltin.

10 -Mümkün oldugunca alkol kullanilmayin.

11 -Besinler hazirlanirken veya pisirilirken hijyen kurallarina dikkat edin. Yiyecekler pisirilirken haslama, firinda ve buharda pisirme yöntemlerini tercih edin. Kizartmalardan kaçinin.

12 -Bebeklerinizi ilk 6 ay sadece anne sütü ile beslemeye önem verin ve 6 aydan sonra ise gerekli besinleri kullanilarak yeterli ve dengeli beslenmelerini saglayin.

Prof. Dr. Ahmet Maranki