Doç. Dr. Nurten Budak’in danismanliginda Beslenme ve Diyetetik Bölümü son sinif ögrencileri Gülcan Ok, Esma Aksoy, Elif Özcan, Sibel Erol ve Fatma Nihal Durukan tarafindan “yetiskinlerin tatlandirici ve beslenme destek ürünleri kullanma durumunu” belirlemek amaciyla 617’si kadin 1000 kisi arasinda yapilan arastirma, Prof. Dr. Ayse Baysal Beslenme Egitimi ve Arastirma Vakfi “2010 Yili
Arastirma Tesvik Ödülü” aldi.

Gülcan Ok, büyük çogunlugu 18-27 yaslari arasinda, bekar, yüksek okul ve üstü egitim almis, isçi ve memurlarin katildigi arastirmada,
bireylerin yüzde 11,9’unun zayif, yüzde 48,9’unun normal kilolu, yüzde 27’sinin hafif sisman, yüzde 8,8’inin sisman, yüzde 3,4’ünün asiri sisman oldugunu ve yüzde 73,8’inin herhangi bir saglik sorununun bulunmadigini söyledi.

Katilimcilarin yüzde 4,3’ünün tatlandirici kullanmayi biraktigini, yüzde 8,9’unun halen kullandigini, yüzde 86,8’inin ise kullanmadigini belirttigini ifade eden Ok, tatlandirici kullananlarin büyük çogunlugunun doktor ve diger saglik personelinin önerisi üzerine bu ürünü kullandigini, tatlandiriciyi eczaneden satin aldigini, tatlandiriciyi kullanma talimatina uydugunu, her gün kullandigini ve tatli tadindan dolayi tercih ettigini söyledigini anlatti.

Ok, arastirmaya katilanlarin yüzde 9,5’inin daha önce beslenme destek ürünü kullandigini, yüzde 26,5’inin kullanmaya devam ettigini ve yüzde 64’ünün kullanmadigini ifade ederek, su bilgileri verdi:

“Kullanilan destek ürününün yüzde 60,3’ünü besin ögeleri (vitamin-mineral, yag asitleri) olusturmaktadir. Beslenme destek ürünü kullanan bireylerin büyük çogunlugu ürünü doktor ve diger saglik personelinin önerdigini, eczaneden satin aldigini, kullanma talimatina uydugunu, her gün kullandigini ve zayiflamak amaciyla aldigini belirtti. Beslenme destegikullanan bireylerin yüzde 69,4’ü ürünün beklentisini karsiladigini, yüzde 30,5’i ise beklentisini karsilamadigini ifade etti. Ayrica yüzde 40’i kullandigi beslenme destek ürününü baskasina önerebilecegini, yüzde 60’i ise yan etkileri nedeniyle önermeyecegini ifade etti.”

GELIR DÜZEYI ARTTIKÇA KULLANIM ORANI ARTIYOR
Arastirmaya katilan bireylerin gelir düzeyi arttikça tatlandirici ve beslenme destek ürünü kullaniminin da arttigina isaret eden Ok, beslenme destek ürünlerini kadinlarin erkeklerden daha fazla tercih ettigini, kadinlarin zayiflamak, erkeklerin bagisiklik sistemini güçlendirmek için bu ürünleri kullandiginin belirlendigini kaydetti.

Gülcan Ok, vitamin ve minerallerin yaygin olarak hastaliklardan korunmak ya da tedavi olmak için kullanildigina dikkati çekerek, söyle davam etti:

“Ancak son yillarda özellikle sismanligin ve buna bagli olarak endokrin hastaliklarin artmasindan dolayi vitamin ve minerallerin yani sira pazara zayiflatici özelligi oldugu ileri sürülen yeni ürünler girmistir. Nitekim yaptigimiz çalismada beslenme destek ürünü kullanan her dört kisiden biri ürünü zayiflamak için kullandigini belirtmistir. Bunu hastaliginin tedavisi amaciyla ve bagisiklik sistemini güçlendirme amaciyla kullanma izlemistir. Ancak ilginç olan durum bu ürünlerin çogunlukla doktor ve diger saglik personeli önerisiyle kullanilmasidir. Son 10 yilda bitkisel ve alternatif ilaçlarin kullanilmasi bütün dünyada ve ülkemizde artmistir. Sisman bireyler için alternatif tedavilerin ilgi çekici yani tüketicinin ürünün dogal olmasina ilgi duymasi ve ilaçlardan daha güvenli oldugunu düsünmesidir. Çalismalarin sonucu ve gözlemler ülkemizde zayiflama amaçli ürün kullaniminin oldukça yayginlasacagini düsündürmektedir.”

ÖNERILER
Saglik Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Beslenme Bilimleri Ana Bilim Dali Ögretim Üyesi Doç. Dr. Nurten Budak, insanlarin son yillarda dogal beslenmenin yani sira farkli ticari sekillerde satisa sunulan ürünlere de yönelmeye basladigini söyledi.

Bu ürünlerin kullanilmasinda diyetisyen ve doktor önerisinin alinmasinin sart olduguna dikkati çeken Budak, sunlari kaydetti: “Nitekim sisman olanlarin yani sira normal kilolu bireyler bile sagliksiz diyetler ve ürünler kullanarak kendi kendine zayiflamaya çalismaktadir. Bu sekilde ürün kullanmanin önlenmesi kapsaminda bireylere yeterli ve dengeli beslenme bilinci kazandirilmasi, zayiflamanin diyetisyen destegi ile saglikli olarak gerçeklestirilmesi gerektigi her kosulda ve özellikle basin-yayin araçlari kullanilarak vurgulanmalidir.

Bireyler tatlandirici ya da beslenme destek ürünlerini daha çok eczaneden satin almakla beraber, internet üzerinden alisverisin de yaygin oldugu görülmektedir. Bu nedenle internette yer alan ürün reklamlarinin, bireylerin sagligi için tehlike olusturmamasi ve gerçekçi olmasi yönünde ilgili resmi kuruluslar denetleme görevini yerine getirmelidir.

Tatlandirici ya da beslenme destek ürünü kullaniminda bireyler birbirini çok fazla etkilemektedir. Bu kapsamda bir kisiye verilen egitimin aslinda birden fazla kisiyi bilinçlendirmek anlamina geldigi, dolayisiyla küçük gruplara verilen egitimlerin büyük kitleleri etkileyebilecegi bilinmelidir.”

http://saglik.milliyet.com.tr/