OHSS’nin BELIRTILERI • Büyümüs yumurtaliklar nedeniyle alt batin bölgesinde gelisen agrilar,• Bulanti, kusma ve diyare (ishal), • Akcigerlerde sivi birikimi nedeniyle nefes darligi (agir vakalarda görülebilmektedir),• Kan pihtilasmasinda artma nedeniyle damarlarda pihti olusma potansiyeli (agir vakalarda görülebilmektedir),• Vücut sivi ve elektrolit dengesinde belirgin dengesizlikler,• Agir vakalarda dehidratasyon (susuz kalma). HIPERSTIMULASYON NASIL MEYDANA GELMEKTEDIR? OHSS’ nin nedenleri tam olarak tanimlanamamaktadir. Bu sendrom çok seyrek olarak yumurta sayisi normal veya düsük olan kadinlarda görülür.Ancak genel olarak bu tür etkilerin görülmesi için çok yüksek dozda yumurtalik uyarilmasi gerçeklestirilmis olmasi gereklidir. Bu sendromun, 10 yumurtadan daha az sayida yumurta toplanmasi yapilmis hastalarda görülmesi oldukça nadir rastlanan bir durumdur. Gelisen yumurta sayisinin artmasi ile bu sendromun ortaya çikma riski artmaktadir. Yumurtalik ve diger organlar tarafindan salgilanan çesitli hormonlar ve kimyasallar, vücuttaki küçük kan hücrelerinin geçirgenligini etkileyebilmektedir. Bu durum, olmamasi gereken yerlerde sivi birikiminin olmasina neden olmaktadir. (örnegin, arterler ve damarlar yerine karin boslugunda veya deri altindaki dokularda sivi birikimi olmasi). Böyle bir durum siskinlik ve rahatsizlik yaratmaktadir. Böbreklere giden suyun azalmasi nedeniyle, daha az idrar olusmakta ve vücuttaki sodyum ve potasyum dengesi zarar görebilmektedir. NE ZAMAN DOKTORUNUZA BASVURMALISINIZ?

Bazi hastalar, verilen ilaç ve doza asiri derecede tepki verirler. Çok fazla sayida yumurta gelisimi saglanirsa, yumurtaliklarin boyutlarinin artmasi ve asiri uyarilmis olan bu yumurtaliklardan gelen yüksek hormon seviyeleri nedeniyle uyarilmayi izleyen iki hafta içerisinde bazi yan etkiler meydana gelebilir. Bu yan etki ve belirtilerin birlesimine ise “Yumurtalik Hiperstimulasyon Sendromu” (Ovarian hiperstimulasyon sendromu-OHSS) denilmektedir.

OHSS, yumurtaliklarin uyarildigi “ovulasyon induksiyonu” islemini geçirmis ve yumurtalar olusmus sonrasinda da yapay döllenme uygulamasi yapilmis hastalarda görülebilir. Ancak, mümkün oldugu kadar çok yumurta olusumunu saglamak için yumurtaliklarin yüksek dozda uyarildigi Tüpbebek programlarinda bu durum çok daha siklikla görülmektedir. Belirgin OHSS’ nin IVF programinda görülme sikligi tüm hastalarin %5indedir. Belirgin OHSS ile, belirgin problemleri olan ve bu nedenle hastanede tedavi görmeleri gereken hastalar kastedilmektedir.

Tüpbebek programinda olan hastalarin neredeyse tümü bir sekilde ufak tefek OHSS belirtileri yasamaktadirlar. Ama bu hastalarin çogunda bu belirtiler normal yasami etkilemeyecek düzeyde kontrol altina alinabilmektir.

OHSS’nin BELIRTILERI
• Büyümüs yumurtaliklar nedeniyle alt batin bölgesinde gelisen agrilar,
• Bulanti, kusma ve diyare (ishal), • Akcigerlerde sivi birikimi nedeniyle nefes darligi (agir vakalarda görülebilmektedir),
• Kan pihtilasmasinda artma nedeniyle damarlarda pihti olusma potansiyeli (agir vakalarda görülebilmektedir),
• Vücut sivi ve elektrolit dengesinde belirgin dengesizlikler,
• Agir vakalarda dehidratasyon (susuz kalma).

HIPERSTIMULASYON NASIL MEYDANA GELMEKTEDIR?
OHSS’ nin nedenleri tam olarak tanimlanamamaktadir. Bu sendrom çok seyrek olarak yumurta sayisi normal veya düsük olan kadinlarda görülür.
Ancak genel olarak bu tür etkilerin görülmesi için çok yüksek dozda yumurtalik uyarilmasi gerçeklestirilmis olmasi gereklidir.

Bu sendromun, 10 yumurtadan daha az sayida yumurta toplanmasi yapilmis hastalarda görülmesi oldukça nadir rastlanan bir durumdur. Gelisen yumurta sayisinin artmasi ile bu sendromun ortaya çikma riski artmaktadir.

Yumurtalik ve diger organlar tarafindan salgilanan çesitli hormonlar ve kimyasallar, vücuttaki küçük kan hücrelerinin geçirgenligini etkileyebilmektedir. Bu durum, olmamasi gereken yerlerde sivi birikiminin olmasina neden olmaktadir. (örnegin, arterler ve damarlar yerine karin boslugunda veya deri altindaki dokularda sivi birikimi olmasi). Böyle bir durum siskinlik ve rahatsizlik yaratmaktadir.

Böbreklere giden suyun azalmasi nedeniyle, daha az idrar olusmakta ve vücuttaki sodyum ve potasyum dengesi zarar görebilmektedir.

NE ZAMAN DOKTORUNUZA BASVURMALISINIZ?

Hiperstimulasyon Sendromu ile ilgili kaygilar yasiyorsaniz ve asagidaki belirtilerden herhangi birinden sikayetçi iseniz doktorunuzla iletisim kurmalisiniz:
• Hizli kilo artimiyla birlikte alt karin bölgesinde sürekli bir agri nedeniyle uyku problemi çekiyorsaniz ve sürekli agri kesici kullanmaniz gerekiyorsa
• Sürekli bulanti, kusma ve/veya diyare durumunda
• Karin bölgesinde gerginlik (sisme) nedeniyle rahatsizlik ve nefes darligi çekiyorsaniz
• Bir bacakta sisme olmasi, gögüs agrisi veya baldirlarda hassasiyet olmasi durumunda

OHSSin TEDAVISI
(a) Hafif Siddette Hiperstimulasyon
• Hafif Siddette hiperstimulasyon, karin bölgesinde siddetli olmayan gerginlik ve agri ile karakterize edilir ve genellikle yatak istirahati ve agri kesicilerle tedavi edilir.
• Agizdan sivi alimi ile vücudun sivi almasi korunur.
• Sik araliklarla az yemek yenmesi saglanir.
• Hastanede yatarak tedavi nadiren gerekli olur.

(b) Orta ve Yüksek Siddette Hiperstimulasyon
Bu düzeyde bir sorun; genellikle gözlem ve yatak istirahati amaciyla hastanin hastanede yatarak tedavi görmesini gerektirir. Tedavinin diger ögeleri olarak
• Vücuda sivi ve protein takviyesi amaciyla damar yolu açilir.
• Enjeksiyonla bulanti ve kusma giderici ilaçlar verilir.
• Kanin asiri pihtilasmasini engellemek amaciyla heparin enjeksiyonu yapilir.
• Elektrolit ve sivi dengesinin takibi için günlük kan testleri gerçeklestirilir.
• Parasentez. Bu yöntem bir teflon kateter vasitasiyla karin boslugunda biriken sivinin alinmasi islemine verilen ad olup, ileri seviyede hiperstimulasyonun tedavisinde kullanilan en faydali tedavilerden biridir. Ultrason altinda yapilan nispeten acisiz bir islemdir.
Yüksek siddette hiperstimulasyon sendromlu hastalarin büyük çogunlugunda bu tedaviyi takip eden birkaç gün içerisinde belirgin iyilesmeler gözlemlenmektedir.

En siddetli sendrom sikayetleri ile basvuran hastalarin bile büyük çogunlugu 7-10 günlük bir süreçte iyilesmektedirler. Bu sendromun gelismesi riski, IVF programinda düsük dozlu hiperstimulasyon protokollerinin uygulanmasi ile azaltilabilir. Özellikle polikistik over sendromlu hastalar daha yüksek risk altinda olacaklari için, IVF programi sirasinda bu riski doktorlari ile konusmalidirlar. OHSS hamile kalma ihtimalinizi azalmayacak olup, genellikle olumlu sonuçlar nedeniyle meydana gelmektedir.