Zerdeçal, zencefil familyasindan lifli bir bitki olan Curcuma longa bitkisinin kökünden elde edilmektedir. Kaynatildiktan ya da buharda bekletildikten sonra sonra kurutulur ve ufalanir. Basta Hindistan olmak üzere Çin ve Endonezya’da da yetistirilmektedir. Hafif bir aromasi ve zencefile benzer, keskin bir tadi vardir. Köri sosu yapiminda kullanilan bir baharattir. Özellikle Hint mutfaginda ve Güney Asya yemeklerinde kullanilir. Ayrica hardal yapiminda da kullanilmaktadir. Serin, kuru ve karanlik yerlerde saklanmalidir. Parlak sari rengiyle zerdeçal, M.Ö. 600'lü yillardan bu yana boya, ilaç ve baharat olarak kullanilmaktadir. Marko Polo zerdeçali “safranin yerini tutan ama safran olmayan bir sebze” olarak tanimlamistir. Endonezyalilar bu baharati dügün törenlerinde vücutlarinin bazi bölümlerini boyamak için kullanirlardi. Zerdeçal ayrica Asya’da mide ve karaciger rahatsizliklarinin tedavisinde kullanilmistir.

Nerelerde kullanilabilir?
Fümeler, tursular, zerde ve bazi keklerde kullanilir. Yumurtali yemeklerde de kullanilmaktadir. Çorbalara ilave edilir ve safranin kullanildigi her yerde kullanilabilir. Bir miktar margarini erittikten sonra içine zerdeçal ekleyerek sebzeler, makarna ve patatesin üzerine dökerek bir sos elde edebilirsiniz

Zerdeçal: Bilimselligi çok arastirilmis bir halk ilaci

Bir halk ilaci ve baharat olarak bildigimiz zerdeçal aslinda birçok hastaligin önlenmesinde ve hatta tedavisinde önemli roller oynar. Güney Asyalilarin çok tükettigi zerdeçal ile ilgili binlerce arastirma yapilmistir. Fakat ucuz olmasi nedeni ile ilaç sanayinin gözdeleri arasinda degildir. Zerdeçal ile ilgili bu yaziyi ilginç bulacaginizi düsünüyoruz

Zerdeçal nedir?

Zerdeçal (zerdeçöp , zerdeçal , safran kökü, sariboya, zerdeçav, hint safrani, CURCUMA LONGA L., Zingiberaceae) polifenolik bir bilesiktir(4).

Zerdeçal sari çiçekli, büyük yaprakli ve rizomlu çok yillk otsu bir bitkidir. Basta Pakistan, Hindistan, Çin ve Banglades olmak üzere Asya’nin tropik bölgelerde yetisir. Bitkinin toprak altindaki ana rizomlari yumurta veya armut seklindedir. Yan rizomlari ise parmak seklindedir. Rizomlarin üst yüzü sarimsi, iç yüzü ise sari renklidir. Acimsi bir tadi vardir.

Piyasada parmak seklinde (rizom) ve toz seklinde bulunur. Içinde onlarca madde bulunur. Fakat aktif maddesi kurkumindir. Zerdeçal tozunun yaklasik 1:30- 1:100 kadari curcumindir. 1 silme tatli kasigi zerdeçal 3 gramdir; ortalama 30-90 mg curcumin içerir.

200 mg/gün’lük dozlarda (yaklasik 2-4 silme tatli kasigi toz) zerdeçalin antienflamatuvar, antikanserojen ve antiaterojenik oldugu gösterilmistir. Bilinen bir yan etkisi yoktur.

Zerdeçal ipek kumaslar ve ince derilerin boyanmasinda ve kina yakmada da renklendirici olarak kullanilmaktadir

Zerdeçalin içindeki maddeler

» 1,8-CINEOLE (kgv) 30-720 ppm
» 2-BORNANOL (bt)
» 2-HYDROXY-METHYL-ANTHRAQUINONE (kgv)
» 4-HYDROXY-CINNAMOYL-(FERULOYL)-METHANE (kgv) 180 ppm
» ALPHA-ATLANTONE (kgv)
» ALPHA-PINENE (ey) 5,300 ppm
» ALPHA-TERPINEOL (kgv)
» AR-TURMERONE (kgv) 5,800 ppm
» ARABINOSE (kgv) 10,000 ppm
» ASCORBIC-ACID (kgv) 0-293 ppm
» ASH (kgv) 9,000-148,000 ppm
» AZULENE (kgv)

» BAKIR (kgv) 6-17 ppm
» BETA-CAROTENE (kgv)
» BETA-PINENE (ey) 2,700 ppm
» BETA-SESQUIPHELLANDRENE (kgv)
» BIS-(PARA-HYDROXY-CINNAMOYL)-METHANE (kgv) 1,360 ppm
» BIS-DESMETHOXYCURCUMIN (kgv) 67-27,000 ppm
» BISABOLENE (Kök)
» BORNEOL (kgv)
» BORON (Kök) 1-6 ppm
» CAFFEIC-ACID (kgv) 5 ppm
» CAPRYLIC-ACID (kgv)
» CARBOHYDRATES (kgv) 79,000-829,000 ppm
» CARYOPHYLLENE (ey)
» ÇINKO (kgv) 22 ppm
» CINEOLE (ey) 29,200 ppm
» CINNAMIC-ACID (kgv)
» COBALT (kgv) 1 ppm

» CUMINYL-ALCOHOL (kgv)
» CURCUMENE (ey) 121,700 ppm
» CURCUMENOL (ey) 21,300 ppm
» CURCUMIN (kgv) 9-38,888 ppm
» CURDIONE (ey) 11,900 ppm
» CURLONE (kgv) 120 ppm
» CURZERENONE (kgv)
» CURZERENONE-C (ey) 20,400 ppm
» CYCLO-ISOPRENEMYRCENE (kgv) 8,500-29,750 ppm
» D-ALPHA-PHELLANDRENE (kgv) 30-720 ppm
» D-CAMPHENE (kgv) 480 ppm
» D-CAMPHOR (kgv) 30-1,500 ppm
» D-SABINENE (kgv) 20-432 ppm
» DEHYDROTURMERONE (kgv)

» DEMIR (kgv) 121-467 ppm

» DESMETHOXYCURCUMIN (kgv) 500-11,100 ppm
» DI-P-COUMAROYL-METHANE (kgv)
» DICINNAMOYLMETHANE (kgv)

» DIDESMETHOXYCURCUMIN (kgv)

» DIDESMETHOXYCURCUMIN (kgv)

» DIFERULOYL-» METHANE (kgv)

» DIHYDROCURCUMIN (kgv) 57 ppm
» EO (kgv) 3,000-72,000 ppm
» EUGENOL (ey) 2,100 ppm
» FERULOYL-P-COUMAROYL-METHANE (kgv)

FOSFOR (kgv) 640-6,307 ppm
» FRUCTOSE (kgv) 120,000 ppm
» GAMMA-ATLANTONE (kgv)
» GLUCOSE (kgv) 280,000 ppm
» GUAIACOL (kgv)
» ISOBORNEOL (kgv) (ey) 200 ppm

» KROM (kgv) 6 ppm

» KALSIYUM(kgv) 270-2,898 ppm
» L-ALPHA-CURCUMENE (kgv) 18,000 ppm

» L-BETA-CURCUMENE (kgv) 18,000 ppm
» LIMONENE (ey) 2,300 ppm

» LIF(kgv) 9,000-84,000 ppm
» LINALOL (ey) 1,600 ppm
» MANGANESE (kgv) 33-78 ppm
» MONODESMETHOXYCURCUMIN (kgv)
» NIACIN (kgv) 5-62 ppm
» NICKEL (kgv) 3.8 ppm
» O-COUMARIC-ACID (yp)
» P-COUMARIC-ACID (kgv) 345 ppm
» P-CYMENE (kgv)
» P-METHOXYCINNAMIC-ACID (kgv) 360 ppm
» P-TOLYMETHYLCARBINOL (kgv) 500-1,750 ppm
» POTASSIUM (kgv) 4,870-41,271 ppm
» PROTEIN (kgv) 12,000-306,000 ppm
» PROTOCATECHUIC-ACID (yp)
» RESIN (kgv)
» RIBOFLAVIN (kgv) 0-12 ppm
» SODYUM (kgv) 30-4,290 ppm

» SU (kgv) 133,000 ppm
» SYRINGIC-ACID (yp)
» TERPINENE (ey) 27,200 ppm
» TERPINEOL (ey) 500 ppm
» THIAMIN (kgv) 0-8 ppm
» TURMERONE (kgv) 1,800-43,200 ppm
» UKONAN-A (kgv) 33-6,600 ppm
» UKONAN-B (kgv) 47 ppm
» UKONAN-C (kgv) 52 ppm
» UKONAN-D (kgv)
» VANILLIC-ACID (yp)

» YAG (kgv) 18,000-153,000 ppm
» ZINGIBERENE (kgv) 750-18,000 ppm

Çesitli hastaliklarda zerdeçal

Antiioksidan/zerdeçal

Zerdeçal en etkin ve en yaygin kullanilan antioksidanlardan biridir(2-6).

Zerdeçal/enflamasyon

Yapilan arastirmalar zerdeçalin lökotirien, prostaglandin, tumor nekroze edici faktör ve interlökin-12 gibi iltihap olusturan kimyasal maddelerin ortaya çikisini geciktirip hafiflettigini göstermistir(7,8).

Solunum yolu enfeksiyonlari/zerdeçal

Zerdeçal antienflamatuar ve antioksidan etkileri ile solunum yolu enfeksiyonlarinada (üst solunum yolu enfeksiyonu, astim, bronsit, sinüzit) yaygin olarak kullanilan bir halk ilacidir.

Zerdeçal/kanser

Zerdeçalin aktif maddesi curcumin hem kanserin korunmasini saglar hem de bazi kanserlerde tedavi edici olarak kullanilmistir Tümör hücrelerinin üremesini engeller ve toksik yan ürünlerini azaltir (9-14).

Zerdaçal/Alzheimer

Zerdeçal antioksidan ve antienflamatuar etkileri ile Alzheimer hastaligina gidisi engellemektedir. Zerdeçalin beta-amiloid plaklarinin gelisimini yavaslattigi da gösterilmistir (15-17).

Diger hastaliklar

Zerdeçalin basta mültipl skleroz (18,19), katarakt olusumu (20), karaciger hasari (21), enfarktüs(22) ve felç (23) olmak üzere çesitli hastaliklar üzerine olumlu etkileri olduguna iliskin çok sayida çalisma vardir