MIGRENMigren, nörolojik, gastrointestinal ve otonom degisikliklerin çesitli sekillerde eslik ettigi primer epizodik (bölüm) bir bas agrisi bozuklugudur. Nörolojik muayeneler, görüntüleme ve laboratuvar incelemeleri genellikle normaldir ve bunlar daha korkutucu diger klinik hastaliklarin nedenlerinin dislanmasinda yarar saglar. A) Migren Ataginin Tanimi: Migren atagi, bas agrisindan saatler veya günler öncesinde ortaya çikan prodrom evresi, bas agrisinin hemen öncesinde olusan aura evresi, bas agrisi evresi, bas agrisinin düzelme evresi seklinde dört bölüme ayrilabilir. Migren tanisi için zorunlu olarak bulunmasi gereken bir evre bulunmamaktadir.1) Öncü Fenomenler (Prodrom) Evresi: Bas agrisindan önceki saatler veya günler içerisinde öncü fenomenler görülür. Hastalar çogunlukla duygudurumlarinda ya da davranislarinda aniden ortaya çikan psikolojik, nöroloji, otonomik veya bünyesel özellikler gösteren tipik degisikliklerden yakinirlar.2) Aura Evresi: Migren aurasi, migren ataginin öncesinde, atakla beraber veya ender olarak atak sonrasinda görülen fokal nörolojik belirtilerin karisimidir. Bu belirtiler genellikle 5 ile 20 dakika içinde gelisir ve çogunlukla 60 dakikadan kisa sürer. Bas agrisi siklikla auranin bitiminden sonraki 60 dakika içinde ortaya çiksa da bazi durumlarda birkaç saat gecikebilir ya da hiç ortaya çikmaz.Hastalarin büyük bir kismi aura ile bas agrisi arasindaki sürede kendilerini normal hissetmez. Korku, bedensel yakinmalar, duygudurum degisiklikleri, konusma ve düsünce bozukluklari veya çevreden soyutlanma hissi görülebilir Olusan görsel bozukluklar arasinda görme alaninda kör noktalar, basit isik çakmalari, noktalanmalar ya da geometrik sekiller sayilabilir. Bunlar ayni zamanda görme alani boyunca hareket edebildigi gibi görme alaninda tiresimler veya dalgalanmalar da olabilir. Belirtilen görsel bozuklukluklar bas agrisi ile birlikte görülür. Görme disi bozukluklar arasinda vücut kisimlarini algilamada ve kullanmada bozukluklar, konusma ve dil bozukluklari, karmasik rüya veya kabus hali görülebilir. Isitsel auralar nadiren tek basina görülür, daha çok görsel bir aurayi takiben ortaya çikar.3) Bas Agrisi Evresi: Migrende tipik bas agrisi tek tarafli, zonklayici, orta-agir siddette olup fiziksel aktivite ile siddetlenir. Migren tanisi koymak için bunlarin hepsi birlikte gerekmez. Agri, baslangicindan itibaren iki tarafli olabilir ya da tek tarafli basladiktan sonra diger tarafa yayilabilir. Agri gündüz veya gece her zaman ortaya çikabilirBas agrisinin siddeti büyük farkliliklar gösterese de ortalama olarak 0 ila 10 arasi siddet degerlendirmesinde 7-8 arasindadir. Çogunlukla hastalarca zonklayici sekilde görülür ancak bu, baska bas agrisi tiplerinde de görülebilir. Fiziksel aktivite veya basin basit hareketleriyle bile siddetlenir.Migren agrisi her zaman baskaca özelliklerle birlikte bulunur. Anoreksi sikça görünse de bazi yiyeceklere (örn: çikolata) istek hali de olabilir. Hastalarin tamamina yakininda (%90 gibi) bulanti olur, buna karsilik bunlarin 1/3 ünde kusma meydana gelir. Yine hastalarin çogunda fotofobi (isiktan korkma), fonofobi (sese karsi hassasiyet), osmofobi (kokulardan rahatsizlik) gibi, duyularda belirgin duyarlilasma ortaya çikar, hasta karanlik ve sessiz bir oda arar.4) Düzelme Evresi: Agri giderek azalir ve kaybolur. Hasta kendini yorgun huzursuz ve kayitsiz hissedebilir, konsantrasyon azalmasi, kafa derisinde hassasiyet, duygudurum degisiklikleri görülebilir. Buna karsin, bazi hastalar ise kendini asiri derecede iyi ve yenilenmis hissedebilir; bazilari ise depresif ve hasta gibi hissedebilir.B) Migren Sendromlari: 1) Aurasiz Migren (Basit Migren): Beyinde yaygin veya tek tarafli zonklayici bas rahatsizligi ile karakterize, aralikli bir sendromdur. Agri özellikleri; tek taraflilik, zonklayici nitelik, orta-agir siddet ve rutin fizik i aktivite ile artma sayilabilir. Ataklara bulanti, kusma, fotofobi (isiktan rahatsiz olma), fonofobi (gürültüden rahatsiz olma) ve/veya istahsizlik, bas agrisina eslik edebilir. Bütün bu belirtilere ragmen yine de migrenin diger nedenleri dislanmalidir.MIgren 3 günden daha uzun sürerse migren statusu terimi kullanililr. Bazen hastayi sabaha karsi uyandirabilmekte ise de günün veya gecenin herhangi bir saatinde baslayabilir. Ataklarin sikligi çesitlilik gösterir; hayatta birkaç kez olabilirkenhaftada birkaç kez de olabilir. Ortalama bir migren hastasi ayda bir veya iki kez bas agrisi çekebilir. Beyin tümörleri, sinüzit ve glokom ve birçok organik hastaligin migreni taklit eden bas agrilarina neden olabilir.. 2) Aurali Migren (Klasik Migren): Tamamen düzelen bir veya daha fazla nörolojik belirti, auranin 4 dakikadan uzun sürede gelismesi, auranin 60 dakikadan kisa sürmesi ve auranin ardindan bas agrisinin baslamasina kadar geçen sürenin 60 dakikadan kisa sürmesi gibi sayilabilecek dört özellik görülebilir. Aurali migreni olan hastalarin çogunda aurasiz migren ataklari da görülebilir. Siklikla görme yari alani içinde geometrik biçimde olan renklerin, canli görsel isik dizileri seklinde aura ile ortaya çikmasidir. Zonklayici bas agrisi genellikle görsel bulgularin karsi tarafindadir ve hastada bulanti, kusma, fotofobi, fonofobi ve istahsizlik olabilir. Aura li migren görme alani bozukluklari ve hemisensoriyel kayip gibi geçici nörolojik bozukluklarla birlikte olur. Aura tipik ve hep ayni özellikleri gösteriyorsa, arkasindan gelen bas agrisi migrenöz özellikleri göstermese de aurali migren tanisi konabilir. Migren aurasi, küme bas agrisi gibi diger bas agrilasi tipleriyle birlikte de görülebilir.C) Tedavi: Etkin migren tedavisi öncelikle dogru tani konmasi, bunun hastaya açiklanmasi ve hastanin herhangi bir rastlantisal baska bir hastaligi olmasi durumunda buna iliskili bir tedavi plani olusturulmasi ile baslar. En rahatsiz edici belirtilere en uygun müdahale seklinin bulunmasi amaçlanir. Belirtiler de göz önünde bulunmalidir çünkü tedaviden önce tanidan mutlaka emin olunmalidir. Belirli bir migren ilaci, migren taklidi olan bir hastada yararsiz olacaktir, hatta tehlikeli de olabilir.1) Akut Tedavi: Tedavi, ataga göre ve atagi yasayan kisiye göre biçimlendirilmelidir. Önceki tedavi geçmisi ögrenilmeli ve basarili/basarisiz durumlar sorgulanmalidir. Akut tedavi, bas agrisi basladiktan sonra bunu geri çevirmeyi veya bas agrisinin ilerlemesini durdurmayi amaçlar. Seçilecek ilaç, bas agrisi ataklarinin siddeti ve sikligina, iliskili belirtilerin durumuna, diger hastaliklarinin varligina ve daha önceki tedavilere cevap sekline göre belirlenir. Asiri ilaç kullanimi ve yan etkiler göz önünde bulundurulmalidir.2) Önleyici (Profilaktik) Tedavi: Bas agrisi var olsun veya olmasin atak sikligini, siddetini ve süresini azaltmak için önleyici (profilaktik) tedaviler uygulanir. Atagin öncesinde verilebilecegi gibi kisa veya uzun vadeli de verilebilir. Varligi bilinen bir tetikleyici oldugunda veya bas agrisinin öncü bir belirtisinin varligi durumlarinda da verilebilir. Tedavi Önceliklerinin Belirlenmesi: Tedavinin hedefi, bas agrisinin ve buna iliskin diger belirtilerin giderilmesi ya da önlenmesi ve hastanin mümkün oldugunca normal islevlerine geri döndürülmesidir.D) Migren Statusu: Bas agrisi evresi (tedavi edilsin ya da edilmesin) 72 saatten uzun süren migren ataklarina migren statusu denir. Siddetli ve sürekli bas agrisi ve buna sikça eslik eden bulanti ve/veya kusma görülür. Migren statusu akut bir nörolojik bozuklukluga ikincil olarak da ortaya çikabililr. Tedaviye baslanmadan önce bas agrisinin ciddi organik nedenlerinin dislanmasi gereklidir.Bütün bas agrilari her yasta önemlidir. Bu nedenle özellikle hayatinda ilk kez bas agrisi çeken hastalar, tedaviye cevap vermeyen kisiler, her zamankinden farkli bir agrinin gelistigi durumlarla karsilasanlar, eslik eden nörolojik belirtileri olanlar daima hekime basvurmalidirlar. Prof. Dr. Safiye Bilgin. Nöroloji Uzmani Migren için Sifali Bitkiler

MIGREN


Migren, nörolojik, gastrointestinal ve otonom degisikliklerin çesitli sekillerde eslik ettigi primer epizodik (bölüm) bir bas agrisi bozuklugudur. Nörolojik muayeneler, görüntüleme ve laboratuvar incelemeleri genellikle normaldir ve bunlar daha korkutucu diger klinik hastaliklarin nedenlerinin dislanmasinda yarar saglar.

A) Migren Ataginin Tanimi: Migren atagi, bas agrisindan saatler veya günler öncesinde ortaya çikan prodrom evresi, bas agrisinin hemen öncesinde olusan aura evresi, bas agrisi evresi, bas agrisinin düzelme evresi seklinde dört bölüme ayrilabilir. Migren tanisi için zorunlu olarak bulunmasi gereken bir evre bulunmamaktadir.

1) Öncü Fenomenler (Prodrom) Evresi: Bas agrisindan önceki saatler veya günler içerisinde öncü fenomenler görülür. Hastalar çogunlukla duygudurumlarinda ya da davranislarinda aniden ortaya çikan psikolojik, nöroloji, otonomik veya bünyesel özellikler gösteren tipik degisikliklerden yakinirlar.

2) Aura Evresi: Migren aurasi, migren ataginin öncesinde, atakla beraber veya ender olarak atak sonrasinda görülen fokal nörolojik belirtilerin karisimidir. Bu belirtiler genellikle 5 ile 20 dakika içinde gelisir ve çogunlukla 60 dakikadan kisa sürer. Bas agrisi siklikla auranin bitiminden sonraki 60 dakika içinde ortaya çiksa da bazi durumlarda birkaç saat gecikebilir ya da hiç ortaya çikmaz.Hastalarin büyük bir kismi aura ile bas agrisi arasindaki sürede kendilerini normal hissetmez. Korku, bedensel yakinmalar, duygudurum degisiklikleri, konusma ve düsünce bozukluklari veya çevreden soyutlanma hissi görülebilir Olusan görsel bozukluklar arasinda görme alaninda kör noktalar, basit isik çakmalari, noktalanmalar ya da geometrik sekiller sayilabilir. Bunlar ayni zamanda görme alani boyunca hareket edebildigi gibi görme alaninda tiresimler veya dalgalanmalar da olabilir. Belirtilen görsel bozuklukluklar bas agrisi ile birlikte görülür. Görme disi bozukluklar arasinda vücut kisimlarini algilamada ve kullanmada bozukluklar, konusma ve dil bozukluklari, karmasik rüya veya kabus hali görülebilir. Isitsel auralar nadiren tek basina görülür, daha çok görsel bir aurayi takiben ortaya çikar.

3) Bas Agrisi Evresi: Migrende tipik bas agrisi tek tarafli, zonklayici, orta-agir siddette olup fiziksel aktivite ile siddetlenir. Migren tanisi koymak için bunlarin hepsi birlikte gerekmez. Agri, baslangicindan itibaren iki tarafli olabilir ya da tek tarafli basladiktan sonra diger tarafa yayilabilir. Agri gündüz veya gece her zaman ortaya çikabilirBas agrisinin siddeti büyük farkliliklar gösterese de ortalama olarak 0 ila 10 arasi siddet degerlendirmesinde 7-8 arasindadir. Çogunlukla hastalarca zonklayici sekilde görülür ancak bu, baska bas agrisi tiplerinde de görülebilir. Fiziksel aktivite veya basin basit hareketleriyle bile siddetlenir.Migren agrisi her zaman baskaca özelliklerle birlikte bulunur. Anoreksi sikça görünse de bazi yiyeceklere (örn: çikolata) istek hali de olabilir. Hastalarin tamamina yakininda (%90 gibi) bulanti olur, buna karsilik bunlarin 1/3 ünde kusma meydana gelir. Yine hastalarin çogunda fotofobi (isiktan korkma), fonofobi (sese karsi hassasiyet), osmofobi (kokulardan rahatsizlik) gibi, duyularda belirgin duyarlilasma ortaya çikar, hasta karanlik ve sessiz bir oda arar.

4) Düzelme Evresi: Agri giderek azalir ve kaybolur. Hasta kendini yorgun huzursuz ve kayitsiz hissedebilir, konsantrasyon azalmasi, kafa derisinde hassasiyet, duygudurum degisiklikleri görülebilir. Buna karsin, bazi hastalar ise kendini asiri derecede iyi ve yenilenmis hissedebilir; bazilari ise depresif ve hasta gibi hissedebilir.

B) Migren Sendromlari:

1) Aurasiz Migren (Basit Migren): Beyinde yaygin veya tek tarafli zonklayici bas rahatsizligi ile karakterize, aralikli bir sendromdur. Agri özellikleri; tek taraflilik, zonklayici nitelik, orta-agir siddet ve rutin fizik i aktivite ile artma sayilabilir. Ataklara bulanti, kusma, fotofobi (isiktan rahatsiz olma), fonofobi (gürültüden rahatsiz olma) ve/veya istahsizlik, bas agrisina eslik edebilir. Bütün bu belirtilere ragmen yine de migrenin diger nedenleri dislanmalidir.MIgren 3 günden daha uzun sürerse migren statusu terimi kullanililr. Bazen hastayi sabaha karsi uyandirabilmekte ise de günün veya gecenin herhangi bir saatinde baslayabilir. Ataklarin sikligi çesitlilik gösterir; hayatta birkaç kez olabilirkenhaftada birkaç kez de olabilir. Ortalama bir migren hastasi ayda bir veya iki kez bas agrisi çekebilir. Beyin tümörleri, sinüzit ve glokom ve birçok organik hastaligin migreni taklit eden bas agrilarina neden olabilir..

2) Aurali Migren (Klasik Migren): Tamamen düzelen bir veya daha fazla nörolojik belirti, auranin 4 dakikadan uzun sürede gelismesi, auranin 60 dakikadan kisa sürmesi ve auranin ardindan bas agrisinin baslamasina kadar geçen sürenin 60 dakikadan kisa sürmesi gibi sayilabilecek dört özellik görülebilir. Aurali migreni olan hastalarin çogunda aurasiz migren ataklari da görülebilir. Siklikla görme yari alani içinde geometrik biçimde olan renklerin, canli görsel isik dizileri seklinde aura ile ortaya çikmasidir. Zonklayici bas agrisi genellikle görsel bulgularin karsi tarafindadir ve hastada bulanti, kusma, fotofobi, fonofobi ve istahsizlik olabilir. Aura li migren görme alani bozukluklari ve hemisensoriyel kayip gibi geçici nörolojik bozukluklarla birlikte olur. Aura tipik ve hep ayni özellikleri gösteriyorsa, arkasindan gelen bas agrisi migrenöz özellikleri göstermese de aurali migren tanisi konabilir. Migren aurasi, küme bas agrisi gibi diger bas agrilasi tipleriyle birlikte de görülebilir.

C) Tedavi: Etkin migren tedavisi öncelikle dogru tani konmasi, bunun hastaya açiklanmasi ve hastanin herhangi bir rastlantisal baska bir hastaligi olmasi durumunda buna iliskili bir tedavi plani olusturulmasi ile baslar. En rahatsiz edici belirtilere en uygun müdahale seklinin bulunmasi amaçlanir. Belirtiler de göz önünde bulunmalidir çünkü tedaviden önce tanidan mutlaka emin olunmalidir. Belirli bir migren ilaci, migren taklidi olan bir hastada yararsiz olacaktir, hatta tehlikeli de olabilir.

1) Akut Tedavi: Tedavi, ataga göre ve atagi yasayan kisiye göre biçimlendirilmelidir. Önceki tedavi geçmisi ögrenilmeli ve basarili/basarisiz durumlar sorgulanmalidir. Akut tedavi, bas agrisi basladiktan sonra bunu geri çevirmeyi veya bas agrisinin ilerlemesini durdurmayi amaçlar. Seçilecek ilaç, bas agrisi ataklarinin siddeti ve sikligina, iliskili belirtilerin durumuna, diger hastaliklarinin varligina ve daha önceki tedavilere cevap sekline göre belirlenir. Asiri ilaç kullanimi ve yan etkiler göz önünde bulundurulmalidir.

2) Önleyici (Profilaktik) Tedavi: Bas agrisi var olsun veya olmasin atak sikligini, siddetini ve süresini azaltmak için önleyici (profilaktik) tedaviler uygulanir. Atagin öncesinde verilebilecegi gibi kisa veya uzun vadeli de verilebilir. Varligi bilinen bir tetikleyici oldugunda veya bas agrisinin öncü bir belirtisinin varligi durumlarinda da verilebilir.

Tedavi Önceliklerinin Belirlenmesi: Tedavinin hedefi, bas agrisinin ve buna iliskin diger belirtilerin giderilmesi ya da önlenmesi ve hastanin mümkün oldugunca normal islevlerine geri döndürülmesidir.

D) Migren Statusu: Bas agrisi evresi (tedavi edilsin ya da edilmesin) 72 saatten uzun süren migren ataklarina migren statusu denir. Siddetli ve sürekli bas agrisi ve buna sikça eslik eden bulanti ve/veya kusma görülür. Migren statusu akut bir nörolojik bozuklukluga ikincil olarak da ortaya çikabililr. Tedaviye baslanmadan önce bas agrisinin ciddi organik nedenlerinin dislanmasi gereklidir.Bütün bas agrilari her yasta önemlidir. Bu nedenle özellikle hayatinda ilk kez bas agrisi çeken hastalar, tedaviye cevap vermeyen kisiler, her zamankinden farkli bir agrinin gelistigi durumlarla karsilasanlar, eslik eden nörolojik belirtileri olanlar daima hekime basvurmalidirlar.

Prof. Dr. Safiye Bilgin. Nöroloji Uzmani

Migren için Sifali Bitkiler

Anason:Kullanilan kismi, meyvalari ve yapraklaridir. Meyveleri tamamen olgunlastiktan sonra toplanir ve gölgede kurutulur. Hazmi kolaylastirir. Istahsizligi giderir. Mide ve barsak gazlarini söktürür. Idrar artirir. migren agrilarini keser. Astim, nefes darligi ve bronsitte görülen sikayetleri giderir.

Biberiye ( kusdili otu):1-2 m yüksekliginde, kisin yapraklarini dökmeyen bir bitki.Kusdili olarak da bilinir.Yapraklar ve çiçeklerinden uçucu yag, tanen, aci maddeler, organik asitler ve glikozit elde edilir. Mide ve barsak uyaricisi, idrar söktürücü ve safra artirici etkisi vardir. Uçucu yag, uyarici olarak haricen kullanilir. Ayrica hazimsizligi giderir. Çarpintilari keser, migreni keser.Idrar ve adet söktürür.

Melissa:Yapraklar yatistirici, midevi, gaz söktürücü, terletici ve antiseptik etkilere sahiptir. Huzursuzluk ve sikintilari giderir. Hafiza zayifligina faydalidir. Bas dönmesi ve kulak çinlamasi gibi sikayetleri keser. Hazimsizlik, bas agrisi ve migrende de faydalidir. Daha çok çay halinde kullanilir.


BAS AGRISI IÇIN:

Bir bardak sicak suya,lavanta,papatya,nane,biberiye,kekik karistirip 5dk. sicak suda bekletiyorsunuz. Günde 2-4 bardak,15 gün boyunca içilecek. 3 gün ara verilecek.Sonra tekrar 15 gün içilecek.