Kalp krizi, miyokart enfarktüsü ya da koroner tromboz olarak da bilinmektedir. Bu tam olarak, gelen kanin kesilmesi sonucu dokunun bir bölgesinin ölümü anlamina gelir. Kalp kaslarina kan gelmesini saglayan koroner damarlar yagli bir maddeyle tikanabilir; bu, ateroskleroz (damar sertligi) olarak bilinir. Bunun sonucunda, bu atardamarlardan bazilari tamamen tikanir ve kalp kasinin bir bölümü ölür. Buna kalp krizi denir.

KALP KRIZI KIMLERDE GÖRÜLÜR?

Ilerleyen yaslarda kalp krizi daha yaygin görülür. Ancak bazilarimiz daha genç yasta da kalp krizi geçirmeye neden olabilecek büyük riskler altindadir. Riskli gruba girenler sunlardir:

• Ailesinde kalp krizi geçirmis kimse olanlar (yakin akrabalarindan biri 60 yasin altindayken kalp krizi geçirmis kisiler).

• Kolesterolü yüksek olan herkes (bu yagli maddenin yüksek miktarda bulunmasi atardamarlarin tikanmasina ve bunun sonucunda da kalp krizine yol açabilir).

• Sigara kullananlar.

• Asiri kilolu olanlar.

• Yüksek tansiyonu olanlar.

• Seker hastalari.

• Kadinlik hormonlari menopoz öncesi dönemdeki kadinlara kalp krizine karsi biraz koruma saglayabilir, ama menopoz sonrasinda kadinlar da erkeklerle ayni oranda risk altindadir.

KALP KRIZINI ÖNLEME YOLLARI

Yüksek riskli gruptansaniz, belli araliklarla doktora görünmeli ve verdigi ilaçlari kullanmalisiniz. Doktorunuz kalp krizi riskinizi azaltacak özel bir diyet uygulamanizi da isteyebilir. Diger çogu kisi için kalp krizi riskini azaltmaya yönelik önlemler sunlardir:

• Boy ve vücut yapiniza uygun, saglikli kilo sinirlari içerisinde kalmaya özen gösterin.

• Düzenli spor yapin (genellikle spora baslamadan önce doktora basvurmak en iyisidir).

• Sigara içmeyi birakin.

• Dengeli beslenin; hayvansal yaglar, tuz ve islenmis gidalari azaltin.

• Stresle basa çikmayi ögrenin.

KALP KRIZI BELIRTILERI NELERDIR?

Gögüste agri: Genetikle gögüs kemiginin arkasinda keskin bir agri hissedilir. Bu agri bir kola, çene, boyun ve dislere, ya da karnin üst veya orta kisimlarina kadar yayilabilir. (Not: Bazi kalp krizleri agrisiz olabilir).
Dudaklarin soluk/gri renk almasi veya morarmasi.
Mide bulantisi.
Terleme ile birlikte soguk ve terli cilt.
Yorgunluk hissi. Hizli, zayif nabiz.
Soluksuz kalma.
Bilinç kaybi.

UYARI

Hazimsizliga benzeyen, ancak hazim ilaçlariyla geçmeyen, inatçi bir agri varsa dikkat edin. Çogu kisi hazimsizlik nöbeti zannettikleri, birkaç gün süren bu agriyi önemsemedikleri için kalp krizi sonucu yasamini kaybetmistir. Herhangi bir süphe halinde hemen doktora gidin.

KALP KRIZI SÜPHESINDE ILKYARDIM

1. Acil servisi arayin.

2. Kalp üzerindeki baskiyi azaltmak için, hastayi sirti ve boynu desteklenmis olarak oturur duruma getirin. Vücudunu sikan giysilerini gevsetin ve hastayi sicak tutun.

3. Hastayi sakinlestirin, solunumunu ve dolasimini takip ederek kayit tutun. Bir sey yemesine ya da içmesine izin vermeyin.

4. Hastanin gögüs agrisi için bir ilaci (genellikle dil alti hapi olur) ya da spreyi varsa, hapini almali ya da spreyini kullanmalidir. Ilaçlar agriyi dindirmediyse ve hasta tamamen kendindeyse, aspirine alerjisi ya da astim gibi bir rahatsizligi olmadigindan eminseniz, çignemesi ya da yutmasi için bir aspirin verin.

Kaynak: Resimli ve Uygulamali Aile Sagligi Ansiklopedisi