Besin Zehirlenmesi

Besin zehirlenmesi bakteriler, parazitler ya da virüsler gibi zararli organizmalarin bulastigi besinlerin yenilmesiyle ortaya çikan bir hastalik durumudur. Genellikle ishalin ilk belirti oldugu besin zehirlenmesi; halsizlik, mide bulantisi, kusma ve mide kramplariyla kendini belli edebilir. Ayni yemekten yiyen birçok kiside görülmesi besin zehirlenmesinin tipik özelliklerinden biridir. Kesin tani için bazen diski ya da kan testi gerekebilir. Belirtilerin ortaya çikmasina kadar geçen zaman ve belirtilerin siddeti ve süresi, kisinin genel saglik durumuna, enfeksiyon etkeni olan organizmanin türüne ve gücüne göre degisir.

Çogu zaman besin zehirlenmesi birkaç günde düzelir. Ne var ki bazi besin zehirlenmeleri ciddi durumlara yol açabilir. Botulizm veya E. coli O157: H7 enfeksiyonu gibi bazi ciddi besin zehirlen-meleri durumunda, acil yogun bakim tedavisi gerekebilir. Besin zehirlenmesi hafife alinmamalidir, mümkünse daha ilk belirtilerde doktora danisilmalidir, bazen basit gibi görünen bir olay kisa sürede çok ciddi durumlara dönüsebilir.

Besin zehirlenmesine bagli ishallerde, ishali durduran ilaçlar toksinlerin diskiyla vücuttan atilmasini önleyerek durumu daha da kötülestirebilir. Bunlardan özellikle belirtiler çiktiktan sonraki ilk alti saatte kaçinmak gerekir. Bu ilaçlar ancak doktor tavsiyesiyle kullanilabilir.

Bakteriler nasil ürer?
Besin zehirlenmelerine neden olan zararli organizmalar besinlere degisik biçimlerde bulasabilir:
Sebze ve meyvelerin yetistirilmesi sirasinda bunlarin hayvan ya da insan diskisiyla bulasmis sularla sulanmasi. Besinlerin hazirlanmasi sirasinda temiz olmayan ellerle temas edilmesi veya çig eti kesmek için kullanilan biçaklarin sebzeleri dogramak için kullanilmasi. Sebze dogramak ve çig eti kesmek için ayni tahtanin kullanilmasi. Yemeklerin buzdolabinda saklanmamasi veya kremali pastalarin ya da yumusak peynirlerin buzdolabinda bile olsa uzun süre beklemesi bu besinlerde bakteri üremesine neden olabilir.

Hangi önlemler alinabilir?
Besin zehirlenmesini, yemeklerin hazirlanmasina ve saklanmasina dikkat göstererek önemli ölçüde önleyebilirsiniz. Alinabilecek önlemleri siralarsak:
- Yemek hazirlarken ellerinizi ve kullandiginiz yüzeyleri yikayin.
- Yemekleri sogumasi için uzun süre oda sicakliginda bekletmeyin ve buzdolabina koyun.
- Yumurta, et, tavuk, balik, diger deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri gibi kolay bozulabilen gidalari pisirirken veya isitirken özellikle bunlarin taze olmasina dikkat edin.
- Kavanoz veya konserve kutularindaki gidalarin tazeligini kontrol edin. Botulizm dedigimiz ve çok tehlikeli olan bir besin zehirlenmesi türünde, zararli organizmalar gaz çikmasina sebep olduklarindan, bu bakterilerle enfekte olan besinlerin kapaklari veya kutulari sismektedir. Bu nedenle kapaklari bombelesmis olan, açarken içinden hava kaçan ya da kapagindan sizdiran ürünleri kesinlikle yemeyin.
- Kirmizi et, tavuk ve balik gibi pistikten sonra kolay bozulabilen yiyeceklerin, pisirildikten sonra birkaç saatten uzun süre oda sicakliginda tutulmamasi, buzdolabinda saklanmasi lazim. Yani bir et yemegi pisti mi ya yenecek, ya da buzdolabinda saklanacak. Söyle üstüne örtü örteyim sinek konmasin deyip, ertesi güne kadar mutfagin tezgahinda bekletmek, bu besinin bozulmasina dolayisiyla da besin zehirlenmesine neden olabilir.
- Sicak yenecek besinler pisirilir. Bunlar isitilirken el yakacak dereceye kadar pisirilmeli veya isitilmalidir.
- Aslinda besin zehirlenmesi bir zincir isidir ve bu zincir bir yerden kirilmalidir. Besinlere zararli organizmalar bulasir. Besinler eger 4 derecenin üstünde, mesela oda sicakliginda bekletiliyorsa bunlar çogalmaya baslar (4 derece buzdolabi sicakligidir). Yeteri kadar süre

Besin zehirlenmesi bakteriler, parazitler ya da virüsler gibi zararli organizmalarin bulastigi besinlerin yenilmesiyle ortaya çikan bir hastalik durumudur. Genellikle ishalin ilk belirti oldugu besin zehirlenmesi; halsizlik, mide bulantisi, kusma ve mide kramplariyla kendini belli edebilir. Ayni yemekten yiyen birçok kiside görülmesi besin zehirlenmesinin tipik özelliklerinden biridir. Kesin tani için bazen diski ya da kan testi gerekebilir. Belirtilerin ortaya çikmasina kadar geçen zaman ve belirtilerin siddeti ve süresi, kisinin genel saglik durumuna, enfeksiyon etkeni olan organizmanin türüne ve gücüne göre degisir.

Çogu zaman besin zehirlenmesi birkaç günde düzelir. Ne var ki bazi besin zehirlenmeleri ciddi durumlara yol açabilir. Botulizm veya E. coli O157: H7 enfeksiyonu gibi bazi ciddi besin zehirlen-meleri durumunda, acil yogun bakim tedavisi gerekebilir. Besin zehirlenmesi hafife alinmamalidir, mümkünse daha ilk belirtilerde doktora danisilmalidir, bazen basit gibi görünen bir olay kisa sürede çok ciddi durumlara dönüsebilir.

Besin zehirlenmesine bagli ishallerde, ishali durduran ilaçlar toksinlerin diskiyla vücuttan atilmasini önleyerek durumu daha da kötülestirebilir. Bunlardan özellikle belirtiler çiktiktan sonraki ilk alti saatte kaçinmak gerekir. Bu ilaçlar ancak doktor tavsiyesiyle kullanilabilir.

Bakteriler nasil ürer?
Besin zehirlenmelerine neden olan zararli organizmalar besinlere degisik biçimlerde bulasabilir:
Sebze ve meyvelerin yetistirilmesi sirasinda bunlarin hayvan ya da insan diskisiyla bulasmis sularla sulanmasi. Besinlerin hazirlanmasi sirasinda temiz olmayan ellerle temas edilmesi veya çig eti kesmek için kullanilan biçaklarin sebzeleri dogramak için kullanilmasi. Sebze dogramak ve çig eti kesmek için ayni tahtanin kullanilmasi. Yemeklerin buzdolabinda saklanmamasi veya kremali pastalarin ya da yumusak peynirlerin buzdolabinda bile olsa uzun süre beklemesi bu besinlerde bakteri üremesine neden olabilir.

Hangi önlemler alinabilir?
Besin zehirlenmesini, yemeklerin hazirlanmasina ve saklanmasina dikkat göstererek önemli ölçüde önleyebilirsiniz. Alinabilecek önlemleri siralarsak:
- Yemek hazirlarken ellerinizi ve kullandiginiz yüzeyleri yikayin.
- Yemekleri sogumasi için uzun süre oda sicakliginda bekletmeyin ve buzdolabina koyun.
- Yumurta, et, tavuk, balik, diger deniz ürünleri, süt ve süt ürünleri gibi kolay bozulabilen gidalari pisirirken veya isitirken özellikle bunlarin taze olmasina dikkat edin.
- Kavanoz veya konserve kutularindaki gidalarin tazeligini kontrol edin. Botulizm dedigimiz ve çok tehlikeli olan bir besin zehirlenmesi türünde, zararli organizmalar gaz çikmasina sebep olduklarindan, bu bakterilerle enfekte olan besinlerin kapaklari veya kutulari sismektedir. Bu nedenle kapaklari bombelesmis olan, açarken içinden hava kaçan ya da kapagindan sizdiran ürünleri kesinlikle yemeyin.
- Kirmizi et, tavuk ve balik gibi pistikten sonra kolay bozulabilen yiyeceklerin, pisirildikten sonra birkaç saatten uzun süre oda sicakliginda tutulmamasi, buzdolabinda saklanmasi lazim. Yani bir et yemegi pisti mi ya yenecek, ya da buzdolabinda saklanacak. Söyle üstüne örtü örteyim sinek konmasin deyip, ertesi güne kadar mutfagin tezgahinda bekletmek, bu besinin bozulmasina dolayisiyla da besin zehirlenmesine neden olabilir.
- Sicak yenecek besinler pisirilir. Bunlar isitilirken el yakacak dereceye kadar pisirilmeli veya isitilmalidir.
- Aslinda besin zehirlenmesi bir zincir isidir ve bu zincir bir yerden kirilmalidir. Besinlere zararli organizmalar bulasir. Besinler eger 4 derecenin üstünde, mesela oda sicakliginda bekletiliyorsa bunlar çogalmaya baslar (4 derece buzdolabi sicakligidir). Yeteri kadar süre